Położenie Bartodzieje położone są w gminie Jastrzębia, w powiecie radomskim, w południowej części województwa mazowieckiego. Odległość od centrum Radomia w linii prostej do głównej części wsi wynosi około 13 km, natomiast administracyjne granice miasta i naszej miejscowości są odległe o zaledwie 4 km. Południowa granica Bartodziej przebiega wzdłuż rzeki Radomki. Dawniej, gdy rzeka nie była uregulowana, jedna z jej odnóg przepływała w pobliżu wsi. Obecnie w jej nurcie płynie tzw. rów główny, za nim aż do obecnego koryta rzeki rozciągają się nadrzeczne łąki, gdzieniegdzie tylko przeplatane pasami pól, skupisk olszyn i charakterystycznie przyciętych wierzb. Ten malowniczy pejzaż przypomina, że to północna część ziemi radomskiej, granicząca z Mazowszem. Elementy krajobrazu tej krainy łączą się tutaj z cechami typowymi dla Małopolski.
Dolinę Radomki przecina droga z Jastrzębi, która wznosi się ku wsi i w jej centrum rozgałęzia się na tzw. krzyżówkach, na zachód stronę wsi Lisów i na północ w kierunku Woli Goryńskiej. W obydwu kierunkach rozciąga się najbardziej zwarta zabudowa Bartodziej. Z posesjami położonymi wzdłuż drogi wiodącej do Lisowa od południa graniczy obszerny kompleks pól, przecinany drogami biegnącymi prostopadle do głównej szosy. Przy dwóch z nich powstały tzw. kolonie, liczące po kilkanaście domów. Jeszcze dalej na północ za wiejskim lasem, znajduje się niewielka cześć wsi zwana Bartosami. |
|
. |
|
Klimat
Bartodzieje leżą w dzielnicy klimatycznej radomskiej. Obszar ten jest nieco cieplejszy od terenów sąsiednich i bardziej uprzywilejowany klimatycznie. |
|
. |
|
Klimat tego obszaru kształtuje się pod wpływem układów wysokiego ciśnienia oraz niskiego ciśnienia barycznego, wędrującego przeważnie z zachodu na wschód. Razem ze zmianami sytuacji barycznych na obszar Równiny Radomskiej napływają masy powietrza o różnym pochodzeniu geograficznym, a tym samym o różnych właściwościach fizycznych. Na badanym obszarze najczęściej, bo w 66% przypadków w roku pojawia się powietrze polarno-morskie. Pochodzi ono znad północnego Atlantyku i zawiera dużą ilość pary wodnej. Podczas zimy napływ tego powietrza daje okresowe ocieplenie wpływające na wzrost zachmurzenia i opadów. W okresie lata powietrze polarno-morskie daje zachmurzenie z okresowymi przejaśnieniami oraz obfite i przelotne opady. Napływa ono i tej porze roku głównie z północnego zachodu i zachodu jako powietrze chłodniejsze. |
|
|
|
Charakterystyka temperatury obszaru Bartodziej opiera się o dane stacji meteorologicznej Kozienice. Na podstawie mapy izoterm stycznia widać, że obszar badany obszar położony jest na ciepłej ostrodze wyznaczonej izotermą 3,0°C. Łączy się z cieplejszym obszarem Polski Środkowej i jest uprzywilejowany pod względem termicznym w stosunku do rejonów otaczających. Izoterma najcieplejszego miesiąca lipca 18,5°C ma przebieg równoleżnikowy. Izoterma roczna 8°C przebiega przez Radom i dzieli tę część powiatu na część południowo-zachodnią chłodniejszą i południowo-wschodnią cieplejszą, obejmującą gminę Jastrzębia. Miesiące letnie: czerwiec, lipiec, sierpień wykazują bardzo małe wahania temperatury, co ma duże znaczenie dla rolnictwa. Najbardziej niekorzystnie dla rolnictwa przedstawia się przebieg temperatur w miesiącach maj i wrzesień. W maju występują upały dochodzące do 30°C, jak i przymrozki przekraczające -2°C. Powodują one niejednokrotnie poważne starty w zasiewach i sadownictwie (W 2007 r. w dniach 1 – 2 maja temperatura spadła poniżej -5°C). Przedstawiona wyżej sytuacja wywołana jest dużą zmiennością mas powietrza napływających nad obszar Polski, a jednocześnie jest odzwierciedleniem tezy o przejściowości polskiego klimatu. Rozpatrując stosunki cieplne należy zwrócić uwagę na częstość występowania dni z temperaturą, określająca przejście wody ze stanu ciekłego w stan stały lub na odwrót. Na terenie Bartodziej liczba dni mroźnych wynosi około 48, z przymrozkami 115 – 117, zaś bardzo mroźnych około 4 w roku. |
|
jesień |
|
Bardzo duże znaczenie klimatyczne posiada dla rolnictwa wilgotności powietrza. Dla określenia wilgotności wykorzystuje się pojecie wilgotności względnej. Pojęcie to oznacza procentowy stosunek prężności pary wodnej znajdującej się w powietrzu do prężności pary nasycającej powietrze w danej temperaturze. Na badanym terenie najwyższe wartości wilgotności względnej występują w zimie i często przekraczają 80%, zaś najniższe około 72% w maju i czerwcu. |
|
zima |
|
Zaprezentowana charakterystyka lokalnych warunków klimatycznych wykazuje określoną niezmienność i regularność poszczególnych jej elementów. W ostatnich latach zauważalne jest jednak zjawisko odchyleń od obserwowanych wcześniej stałych cech klimatu. Anomalia zdarzają się z różnym nasileniem na teranie całej Polski. Na omawianym obszarze szczególnie dotkliwe stają się długotrwałe susze, występujące zwłaszcza na przełomie wiosny i lata. Ponadto opady, mimo iż nie odbiegają znacznie od rocznej normy, są rozłożone bardzo nierównomiernie. Zjawiska te są bardzo niekorzystne dla produkcji rolnej, wpływają na zmniejszenie plonów i wzrost kosztów produkcji |